Dotychczasowy podział na przedsiębiorcę i konsumenta był już ugruntowany na tyle, że nawet przeciętny Kowalski wiedział, iż konsument jest w zdecydowanie korzystniejszej sytuacji niż przedsiębiorca i że od przedsiębiorcy można wymagać więcej.
Pierwotnie od 1 czerwca 2020 r. na podstawie ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (Dz.U. 2019 poz. 1495) miał pojawić się nowy podmiot na dotychczasowym uporządkowanym podwórku konsumentów i przedsiębiorców. Ustawodawca z uwagi na szczególny czas pandemii przesunął ten termin na 1 stycznia 2021 r.[1]
Kto to taki?
Jest to przedsiębiorca, który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, a który w pewnych określonych przez przepisy prawa wypadkach będzie traktowany jak konsument. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na dwie grupy przepisów znajdujące się w Kodeksie Cywilnym. Jedna związana z konsumentami, zgodnie z brzmieniem nowego art. 3855 Kodeksu cywilnego przepisy dotyczące konsumenta, zawarte w art. 3851-3853 Kodeksu cywilnego stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla niej charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Druga grupa przepisów związana jest z uprawnieniami wynikającymi z rękojmi. Zgodnie z treścią nowo wprowadzonego art. 5564 Kodeksu cywilnego zawarte w niniejszym dziale przepisy dotyczące konsumenta, z wyjątkiem art. 558 § 1 zdanie drugie, stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Tak skonstruowane przepisy rodzą określone wątpliwości interpretacyjne i nakładają na dotychczasowych przedsiębiorców kolejne obowiązki, aby sprostać ochronie, która została wprowadzona dla nowych (starych) podmiotów, czyli jednoosobowych przedsiębiorców występujących w roli konsumenta.
Po pierwsze dotychczasowi jednoosobowi przedsiębiorcy powinni dokonać weryfikacji działów PKD wskazanych w Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej, gdyż moim zdaniem będzie to pierwsze źródło poszukiwań zawodowego charakteru działalności jednoosobowego przedsiębiorcy. Nie zawsze jednak będzie to ostateczne źródło umożliwiające odkodowanie faktycznego zawodowego charakteru działalności.
Druga trudność pojawi się po stronie przedsiębiorców, którzy będą zawierali umowy z nowym podmiotem. Należy w tym wypadku przejrzeć dotychczasowe wzorce umowne i wprowadzić odpowiednie zapisy uwzględniające obowiązujące już regulacje, a także zweryfikować ich zapisy pod kątem niedozwolonych klauzul abuzywnych. To samo dotyczy regulaminów sklepów internetowych.
Kolejne wyzwanie to analiza dotychczasowych umów, które na dzień wejścia w życie przepisów będą pozostawały w mocy. Tutaj ustawodawca w przepisach tarczy 1.0 trochę ułatwił sprawę, bowiem wprost wskazał, iż nowe regulacje nie będą miały zastosowania do umów zawartych przed dniem 1 stycznia 2021 r.
Podsumowując, to że nowy podmiot się pojawi jest już przesądzone. Pandemia jedynie przesunęła czas wejścia w życie przepisów, które ten nowy podmiot – jednoosobowego przedsiębiorcy z uprawnieniami konsumenta – wykreują. Z uwagi na wydłużony okres wejścia w życie omawianych przepisów należy podjąć działania prowadzące do zmiany obowiązujących uregulowań, tak by wprowadzić należytą ochronę dla naszego nowego podmiotu.
1 art. 62 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2020.568 ze zm.) – zwana tarczą 1.0.
