Beneficjenci świadczeń rodzinnych niejednokrotnie doświadczają problemów zbiegu różnych uprawnień do świadczeń rodzinnych na gruncie prawa polskiego i obcego (np. holenderskiego). Wątpliwości pogłębia fakt, że świadczenia rodzinne w ramach systemów zabezpieczenia społecznego posiadają bardzo szeroką definicję i obejmują zasadniczo świadczenia, które mają odpowiadać wydatkom rodziny.
Świadczenie rodzinne to wszelkie świadczenia rzeczowe lub pieniężne, które mają odpowiadać wydatkom rodziny, z wyłączeniem zaliczek z tytułu świadczeń alimentacyjnych, specjalnych świadczeń porodowych oraz świadczeń adopcyjnych, określonych w załączniku I przedmiotowego rozporządzenia
Takim świadczeniem jest niewątpliwe świadczenie wychowawcze (tzw. 500 +), które ma wspomóc rodzinę w wychowywaniu dzieci i którego celem jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych.
Świadczenie wychowawcze 500+ podlega przepisom o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, a jego beneficjenci zasadzie podlegania ustawodawstwu tylko jednego państwa członkowskiego. (patrz. rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego Dz. Urz. UE L 166 z 30.04.2004, str. 1, z późn. zm.; dalej: „rozporządzenie 883/2004”)
Oznacza to, że jeżeli jedno z rodziców mieszka i pracuje np. w Holandii, a drugie mieszka w Polsce i nie pracuje, świadczenia rodzinne będą wypłacane przez właściwy organ w Holandii. Jeżeli jednak jedno z rodziców pracuje w Holandii, a drugie w Polsce, świadczenia rodzinne będą wypłacane w państwie, w którym mieszkają dzieci.
Rozporządzenie 883/20024 przewiduje, że osoba jest uprawniona do świadczeń rodzinnych zgodnie z ustawodawstwem właściwego Państwa Członkowskiego, włącznie ze świadczeniami dla członków rodziny, którzy zamieszkują w innym Państwie Członkowskim, tak jak gdyby zamieszkiwali oni w pierwszym Państwie Członkowskim. Ojciec pracujący w Holandii jest uprawniony do pobierania świadczenia dla dzieci zamieszkujących w Polsce, jeżeli matka dzieci mieszka w Polsce i nie pracuje.
Za wypłatę zasiłków rodzinnych w Holandii odpowiada Sociale Verzekeringsbank (SVB). Zasiłek rodzinny w Holandii jest wypłacany kwartalnie. Od lipca 2019 r. dla dziecka w wieku 0-5 lat kwota zasiłku rodzinnego wynosi 221,49 euro na kwartał. W przypadku dziecka w wieku 6-11 lat kwota ta wynosi 268,95 euro, zaś dla dziecka w wieku 12-17 – 316,41 euro.
W przypadku, gdy dziecko mieszka w domu rodzinnym i wymaga intensywnej opieki, przysługuje mu zasiłek rodzinny w podwójnej wysokości. Zasiłek ten dotyczy dzieci w wieku 3-18 lat.
Wniosek o zasiłek rodzinny składa się poprzez platformę Moje SVB na stronie internetowej https://www.svb.nl/int/pl/. Może on zostać również złożony pisemnie na formularzu. W celu otrzymania formularza należy skontaktować się z oddziałem SVB w Roermond.
Po otrzymaniu wniosku SVB zwraca się o opinię do Centrum ds. orzekania o wymiarze wymaganej opieki (Het Centrum indicatiestelling zorg, CIZ). CIZ wysyła wnioskodawcy formularz do wypełnienia, w którym należy wskazać jak najwięcej informacji, zaleca się załączyć np. zaświadczenia lekarskie, orzeczenie o niepełnosprawności. Na podstawie złożonego wniosku SVB występuje do holenderskiego urzędu skarbowego o dodatek na dziecko (kindgebonden budget). Wysokość dodatku jest uzależniona od dochodów, wartości majątku oraz ilości dzieci w rodzinie.
Jeżeli wysokość pobieranych w Holandii świadczeń jest niższa niż równowartość 500 zł, to w Polsce wypłacana jest różnica, czyli tzw. dodatek dyferencyjny. O wypłacie dodatku dyferencyjnego decyduje Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej po otrzymaniu od zagranicznego urzędu informacji o wysokości świadczeń wypłacanych przez ten urząd.
