Wersja audio:
Nowelizacja ustawy o sporcie z dnia 20 lipca 2017 r. jest niewątpliwe historyczna dla sportów elektronicznych zwanych potocznie e-sportem.
12 września 2017 r. weszła w życie zmiana art. 1 ustawy o sporcie na mocy której ustawowo potwierdzono status sportów elektronicznych jako sportu, a więc formy aktywności fizycznej, które przez uczestnictwo doraźne lub zorganizowane wpływają na wypracowanie lub poprawienie kondycji fizycznej i psychicznej, rozwój stosunków społecznych lub osiągnięcie wyników sportowych na wszelkich poziomach. Dodano ustęp 1a, w którym stwierdzono, że za sport uważa się również współzawodnictwo oparte na aktywności intelektualnej, którego celem jest osiągnięcie wyniku sportowego.
Niezależnie od oceny tej zmiany – dla jednych kolidującej z tradycyjnym pojmowaniem sportu, a dla drugich zrównujących e-sport z m.in. brydżem lub szachami, nowelizacja otworzyła nowe pola dyskusji na temat statusu e-sportowca, w tym prawne możliwości jego finansowania ze środków publicznych.
Czy e-sportowiec może otrzymać stypendium sportowe?
Jest to pytanie, na które odpowiedź powinna być jednoznaczna i prosta – tak może otrzymać. Niestety od strony prawnej nie jest to takie oczywiste, co wynika z istniejących ustawowych regulacji Rozdział 6 (Wspieranie sportu przez organy władzy publicznej) ustawy o sporcie. Przywołany rozdział określa sposoby wspierania rozwoju sportu przez jednostki samorządu terytorialnego i ministra właściwego do spraw kultury fizycznej. Za jedną z takich form uznaje stypendium sportowe. Jednostki samorządu terytorialnego mogą ustanawiać i finansować okresowe stypendia sportowe dla osób fizycznych za osiągnięte wyniki sportowe. Natomiast minister właściwy do spraw kultury fizycznej przyznaje stypendia sportowe wyłącznie dla członków kadry narodowej osiągających wyniki sportowy we współzawodnictwie międzynarodowym. Ustawa o sporcie przewiduje pewne odstępstwa od zasady legitymowania się wynikiem sportowym w przypadku stypendiów ministerialnych. Niezmiennie jednak wiąże ona stypendia sportowe z członkostwem w kadrze narodowej. Dla e-sportowca, który chciałby starać się o samorządowe lub ministerialne stypendium różnica jest ogromna.
Obowiązująca ustawa o sporcie wiąże bowiem status członka kadry narodowej z prawem wyłącznym polskiego związku sportowego do powołania kadry narodowej. Tym samym związek sportowy nie może powołać kadry narodowej. Znaczenie tego faktu dla odpowiedzi na postawione pytanie jest kluczowe i wiąże się z innym nurtującym e-sportowców i działaczy e-sportowych pytaniem:
Czy można powołać polski związek sportów elektronicznych?
26 kwietnia 2019 r. polski sport obiegała informacja o utworzeniu Polskiego Związku Sportów Elektronicznych. [źródło1] [źródło2]
Wydawać by się mogło, że ten fakt pozwala na twierdzącą odpowiedz na stawiane pytania i należy w najbliższym czasie spodziewać się powołania kadry narodowej w e-sportach. Niemniej wątpliwości co do tego czy faktycznie jest to polskich związek sportowy budzi po pierwsze fakt braku umieszczenia tego związku w wykazie polskich związków sportowych, a po drugie wątpliwości natury systemowej (ustawowej). Utworzenie polskiego związku sportowego wymaga zgody ministra właściwego do spraw kultury fizycznej, który warunkuje ją m.in. zaświadczeniem o przynależności do międzynarodowej federacji sportowej działającej w sporcie olimpijskim lub paraolimpijskim lub innej uznanej przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski. Minister właściwy do spraw kultury fizycznej odmawia wyrażenia zgody na utworzenie polskiego związku sportowego, jeżeli wnioskodawca nie przedłoży m.in. zaświadczenia, chyba, że dotyczy to sportu osób niepełnosprawnych. Ogłoszony news o powołaniu Polskiego Związku Sportów Elektronicznych pozwala stawiać pytanie o to czy nie jest to przypadkiem fake news, bo ustawa o sporcie w obecnym kształcie nie dopuszcza powołania polskiego związki e-sportowego ze względu na brak przywołanego zaświadczenia. Dokładnie mówiąc, braku możliwości wylegitymowania się przynależnością do międzynarodowej federacji sportowej działającej w sporcie olimpijskim lub paraolimpijskim lub innej uznanej przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski. Można nawet pokusić się o stwierdzenie, czy przypadkiem nazwa tego związku stowarzyszeń jak wynika z KRS nie wypełnia znamion czynu nieuczciwej konkurencji, bo czy przypisywane sobie statusu polskiego związku sportowego nie wprowadza w błąd klienta, skoro takie prawo posiada wyłącznie podmiot, który uzyskał zgodę ministra właściwego do spraw kultury fizycznej. Ustawa o sporcie wyraźnie reglamentuje ten obszar działalności sportu, a związane ze statusem polskiego związku sportowego prawa podmiotowe, w tym do powołania kadry narodowej wiąże wyłącznie z formalnie utworzonym polskim związkiem sportowym. Ostateczną odpowiedź poznamy po tym jak Polski Związek Sportów Elektronicznych podejmie próbę wystąpienia np. o przyznanie członkowi jego kadry (może i narodowej) stypendium ministerialnego za wynik sportowy we współzawodnictwie międzynarodowym np. w Electronic Sports World Cup. [źródło]
Pewnym światełkiem nadziei dla Polskiego Związku Sportów Elektronicznych może być przygotowywana nowelizacja ustawy o sporcie, która zakłada poszerzenie katalogu podmiotów uprawnionych do uzyskania statusu polskiego związku sportowego, z tym zastrzeżeniem, że będzie o tym decydował wykaz ministerialny sportów, które przy obecnym kształcie ustawy nie mogły zostać objęte strukturami polskiego związku sportowego (brak możliwości uzyskania rzeczonego zaświadczenia). [źródło]
Niezależnie od dalszych losów przywołanego związku sportowego jego przykład obrazuje problem ministerialnego stypendium dla e-sportowca. Dopóki nie będzie powołana kadra narodowa e-sportowców (jeżeli można ją w ogóle ująć jednorodnie; e-sportów może być tak dużo jak gier komputerowych) przez legalny polski związek sportowy, nie będzie możliwości wnioskowania o ministerialne stypendium. Nie oznacza to jednak automatycznie, że e-sportowiec nie może dostać stypendium samorządowego. Tutaj wydaje się, że istnieje taka możliwość. Należy bowiem przypomnieć, że jednostki samorządu terytorialnego mogą ustanawiać i finansować okresowe stypendia sportowe oraz nagrody i wyróżnienia dla osób fizycznych za osiągnięte wyniki sportowe. Nie wiążą one prawa do stypendium z członkostwem w kadrze narodowej.
Temu zagadnieniu zostanie poświęcony kolejny artykuł.
