W toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika sądowego często dochodzi do zbycia rzeczy należących do dłużnika. Majątek dłużnika najczęściej sprzedawany jest w drodze licytacji komorniczej. Przedmiotem licytacji mogą być zarówno ruchomości, jak i nieruchomości.
Obwieszczenie o planowanej licytacji ruchomości komornik ogłasza w budynku sądu rejonowego właściwego dla miejsca licytacji oraz na stronie internetowej Krajowej Rady Komorniczej (www.komornik.pl). Ogłoszenia o licytacji nieruchomości zamieszczane są na stronie internetowej oraz tablicy ogłoszeń sądu, w lokalu organu gminy oraz na stronie internetowej Krajowej Rady Komorniczej.
Cena wywołania w pierwszym terminie licytacji publicznej wynosi trzy czwarte wartości szacunkowej. Jeżeli licytacja w pierwszym terminie nie dojdzie do skutku, zajęte ruchomości i nieruchomości mogą być sprzedane w drugim terminie licytacyjnym. Cena wywołania ruchomości w drugim terminie licytacyjnym wynosi połowę wartości szacunkowej, natomiast nieruchomości – dwie trzecie wartości szacunkowej.
W celu przystąpienia do licytacji należy złożyć rękojmię, której wysokość to 1/10 sumy oszacowania. W przypadku wygranej licytacji, rękojmia zostaje zaliczona na poczet ceny nabycia rzeczy. Pozostałym osobom rękojmia jest zwracana.
Rękojmi nie musi składać osoba, której przysługuje ujawnione w opisie i oszacowaniu prawo, jeżeli jego wartość nie jest niższa od wysokości rękojmi i jeżeli do tej wysokości znajduje ono pokrycie w cenie wywołania wraz z prawami stwierdzonymi w opisie i oszacowaniu, korzystającymi z pierwszeństwa przed jej prawem.
Osobie ofiarującej najwyższą kwotę za ruchomości komornik udziela przybicia i z tą chwilą dochodzi do sprzedaży, a kupujący zobowiązany jest do uiszczenia pozostałej części ceny. W przypadku nieruchomości przybicia udziela sąd w drodze postanowienia, a po jego uprawomocnieniu się i zapłacie ceny, sąd przysądza własność wylicytowanej nieruchomości.
Dlaczego warto kupować nieruchomości w drodze licytacji komorniczej? Potocznie mówi się, że od komornika kupujemy nieruchomość z „czystą” księgą wieczystą. W praktyce oznacza to, że z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności wygasają służebności ujawnione w księdze wieczystej, oprócz służebności drogi koniecznej i służebności przesyłu. Wykreśleniu podlegają również inne prawa ujawnione w dziale III księgi wieczystej, w tym roszczenie o zawarcie przyrzeczonej umowy sprzedaży, wynikające z umowy przedwstępnej.
Ponadto, prawomocne postanowienie o przysądzeniu wraz z prawomocnym planem podziału sumy uzyskanej z egzekucji uprawnia nowego właściciela nieruchomości do „wyczyszczenia” hipotek ujawnionych w księdze. W tym celu wierzyciel musi złożyć stosowny wniosek do sądu prowadzącego księgę wieczystą. Opłata za wykreślenie pojedynczej hipoteki wynosi 100 zł.
Nabycie rzeczy w drodze licytacji komorniczej pozwala zatem na zakup poniżej ceny rynkowej, a także gwarantuje, że nieruchomość pozbawiona będzie praw osób trzecich. Warto zatem śledzić ogłoszenia o licytacjach na stronie www.komornik.pl.