Czy skierowanie pielęgniarki do wykonywania pracy na oddziale dla osób zakażonych koronawirusem wymaga wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy?
Kierowanie pracowników wykonujących zawody lecznicze do pracy przy zwalczaniu epidemii budzi skrajne emocje. Problem nie dotyczy jednak tylko lekarzy, ale również pielęgniarek, które w tzw. szpitalach monoprofilowych zostały skierowane poleceniem służbowym do opieki pielęgniarskiej nad chorymi z koronawirusem.
Polecenia służbowe a ich zgodność z prawem
Wydawane pielęgniarkom polecenia służbowe rodzą wątpliwości co do ich zgodności z prawem (art. 42 KP) i to pomimo, jak mogłoby wynikać z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 września 2005 roku (II PK 292/04), stanowiska, że:
Skierowanie pielęgniarki do wykonywania pracy na innym niż dotychczas oddziale szpitala nie wymaga wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy (art. 42 § 1 KP).
Sąd Najwyższy wyjaśnił, że polecenie pracodawcy wykonania przez pielęgniarkę pracy na innym niż dotychczas oddziale szpitala nie jest wypowiedzeniem zmieniającym warunki pracy. W sprawie powódka uznała polecenie pracodawcy za niekorzystną zmianę warunków pracy dlatego, że nie miała ona predyspozycji i doświadczenia do wykonywania pracy na wskazanym przez pracodawcę oddziale.
W opinii SN przy takim rozumowaniu każde polecenie pracodawcy wykonania przez pracownika czynności mieszczących się w granicach rodzaju pracy określonego umową, byłoby traktowane jako wypowiedzenie warunków pracy, jeżeli pracownik uzna, że czynności te są dla niego za trudne. Przepis art. 42 k.p. odnosi się do istotnej zmiany warunków pracy, a nie do poszczególnych czynności wykonywanych w ramach dotychczasowych obowiązków.
Czy rzeczywiście zakres obowiązków pielęgniarki izby przyjęć i pielęgniarki zatrudnionej na oddziale różni się, a może obowiązki pielęgniarki zawsze są związane z opieką pielęgniarską nad chorymi i realizacją zadań wynikających z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego i zakładach opieki zdrowotnej? W analizowanej sprawie Sąd Najwyższy przesądził sprawę na niekorzyść pielęgniarki.
W obecnym stanie prawnym nie jest to takie proste, w szczególności, że na podstawie art. 7 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, dochodzi do zmian np. oddziałów dziecięcych na oddziały świadczące opiekę zdrowotną w związku z przeciwdziałaniem COVID-19.
Czy taka zmiana jest zmianą struktury zakładu pracy?
Odpowiedź będzie zależała od tego kogo zapytamy, niemniej prawnie nie może być wątpliwości, że jest to zmiana struktury zakładu pracy, w którym pojawia się nowy nie ujęty w strukturze organizacyjnej oddział. To, że ten oddział wciąż nazywa się np. dziecięcy nie ma znaczenia, bo formalnie został przekształcony na oddział dla osób zakażonych koronawirusem, którego w strukturze szpitala wcześniej nie było, w tym również w chwili zawierania przez strony umowy o pracę.
Co więcej, w razie poczynienia przez strony stosunku pracy szczegółowych ustaleń co do rodzaju pracy w treści umowy o pracę, ustalenia te stają się z woli stron istotnymi jej elementami, których zmiana wymaga zgody pracownika, a w razie jej braku – wypowiedzenia zmieniającego. Dotyczy to także określenia miejsca wykonywania pracy (np. w oddział dziecięcy).
Czy skierowanie pielęgniarki do wykonywania pracy na oddziale dla osób zakażonych koronawirusem wymaga wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy?
TAK.
