Pewne świadczenia przysługujące osobom znajdującym się w trudnej sytuacji finansowej są wolne od zajęcia komorniczego. Chodzi o świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, świadczenia rodzinne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe, dla sierot, zasiłki dla opiekunów, świadczenia pomocy społecznej, integracyjne, wychowawcze, świadczenia, dodatki i inne kwoty przyznane na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Również świadczenie „500+” nie podlega egzekucji.
Nierzadko zdarza się, że komornik prowadzący postępowanie egzekucyjne dokona zajęcia wskazanych wyżej środków. Zajmując środki zgromadzone na rachunku bankowym nie ma on możliwości weryfikacji źródła pochodzenia zajętych środków. Nie wie zatem czy zajęte środki podlegają wyłączeniu spod egzekucji. W takim przypadku osoba, której środki zostały przez komornika zajęte, powinna wskazać komornikowi ich źródło, by ten zwolnił je z zajęcia. Może w tym celu skorzystać ze skargi na czynności komornika.
Istnieje jednak sposób na uchronienie się przed zajęciem wskazanych wyżej świadczeń pieniężnych. Ustawa z 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy – wprowadziła możliwość założenia tzw. rachunku rodzinnego. Zgodnie z art. 49 ust. 4 ustawy Prawo bankowe, rachunki rodzinne mogą być prowadzone dla osób fizycznych, którym przyznano niepodlegające egzekucji świadczenia, dodatki, zasiłki oraz inne kwoty, o których mowa w art. 833 § 6 i 7 Kodeksu postępowania cywilnego.
Rachunek rodzinny nie podlega opłatom za otwarcie i prowadzenie, bezpłatne są również wypłaty z takiego rachunku w banku oraz w bankomatach. Wpłat na rachunek rodzinny mogą dokonywać wyłącznie organy wypłacające świadczenia niepodlegające egzekucji (art. 52a Prawa bankowego).
Środki znajdujące się na rachunku rodzinnym nie mogą zostać zajęte przez komornika, w związku z czym posiadanie takiego rachunku jest najbezpieczniejszym sposobem na ochronę świadczeń niepodlegających egzekucji.
