Tarcza 2.0 – zagrożone pożyczki dla mikroprzedsiębiorców?

Po nocnych obradach Senat przyjął Tarczę 2.0¹, która czeka już tylko na podpis Prezydenta. Rozwiązanie wprowadza dodatkową pomoc dla przedsiębiorców, w szczególności dla tych, którzy zgłosili do ubezpieczeń społecznych od 10 do 49 ubezpieczonych. Tarcza 2.0. nie usuwa jednak zgłaszanych, w tym przez Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców w dniu 3 kwietnia 2020 roku², problemów z interpretacją pojęcia „mikroprzedsiębiorcy” w kontekście art. 15zzd Tarczy 1.0³, które reguluje zasady przyznawania pożyczek mikroprzedsiębiorcom.

Tarcza 2.0 a pożyczki dla mikroprzedsiębiorców

Jak głosi art. 15zzd [Pożyczka]:

1. W celu przeciwdziałania negatywnym skutkom COVID-19 starosta może, na podstawie umowy, udzielić ze środków Funduszu Pracy jednorazowo pożyczki na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej mikroprzedsiębiorcy, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, który prowadził działalność gospodarczą przed dniem 1 marca 2020 roku.
2. Wniosek o pożyczkę mikroprzedsiębiorca składa do powiatowego urzędu pracy, właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, po ogłoszeniu naboru przez dyrektora powiatowego urzędu pracy. We wniosku o pożyczkę mikroprzedsiębiorca oświadcza o stanie zatrudnienia na dzień 29 lutego 2020 r. w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.
3. Pożyczka może być udzielona do wysokości 5 000 zł.

(…)

7. Pożyczka wraz z odsetkami na wniosek mikroprzedsiębiorcy podlega umorzeniu, pod warunkiem, że mikroprzedsiębiorca ten przez okres 3 miesięcy od dnia jej udzielenia nie zmniejszy stanu zatrudnienia w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy w stosunku do stanu zatrudnienia na dzień 29 lutego 2020 roku. We wniosku o umorzenie mikroprzedsiębiorca oświadcza o nie zmniejszeniu stanu zatrudnienia.

Coraz więcej głosów od przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, którzy nie zatrudniają pracowników, że powiatowe urzędy pracy odmawiają im udzielenia pożyczek. We wniosku o pożyczkę przedsiębiorca oświadcza o stanie zatrudnienia na dzień 29 lutego 2020 roku w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. W przypadku braku zatrudnienia oświadczenie o stanie zatrudnienia będzie zawierać wartość 0,00 i tutaj pojawia się problem.

Tarcza 2.0 a jednoosobowy przedsiębiorca

Wpisując we wniosku stan zatrudnienia o takiej wartości jak: „0,00”, wokół rubryki pojawi się czerwona ramka, co wskazuje na błędne jej wypełnienie. Powiatowe urzędy pracy zasłaniają się interpretacją, według której mikroprzedsiębiorca musi zatrudniać w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy więcej niż 0,00 pracownika. Tymczasem art. 7 ust. 1 pkt. 1) prawo przedsiębiorców stanowi, że:

Mikroprzedsiębiorca to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:

a) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz

b) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

W przywołanej ustawowej definicji ustawodawca nie wymaga zatrudnienia, w szczególności, że „średnioroczność” oznacza, że:

„czasowo przedsiębiorca może zatrudniać więcej pracowników, jednak pod warunkiem, że średnia jest mniejsza niż 10 (obliczenie następuje jako iloraz sum wszystkich pracowników zatrudnionych w danym roku obrotowym i liczby 12 (12 miesięcy)). Zgodnie z ust. 3 art. 7 średnioroczne zatrudnienie, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1–3, określa się w przeliczeniu na pełne etaty, nie uwzględniając pracowników przebywających na urlopach macierzyńskich, urlopach na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopach ojcowskich, urlopach rodzicielskich i urlopach wychowawczych, a także zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego. Tym samym zero może wynika nie tyle z braku pracownika, ale ww. kwestii⁴.

Powiatowe urzędy pracy wydają się nie zauważać powyższego i nie wiedzieć czemu działać na szkodę przedsiębiorców, o których upomina się Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Pamiętajmy, że łyżka dziegciu beczkę miodu zepsuje.

PS. Dla porównania warto przypomnieć, że ustawa o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1649) i art. 29 wymagał również o jednoosobowych przedsiębiorców niezatrudniających pracowników, więc mikroprzedsiębiorców składania JPK. 

¹ Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 kwietnia 2020 r.w sprawie ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2; https://www.senat.gov.pl/prace/senat/proces-legislacyjny-w-senacie/ustawy-uchwalone-przez-sejm/ustawy-uchwalone-przez-sejm/ustawa,965.html, dostęp: 17.04.2020.

² https://rzecznikmsp.gov.pl/wp-content/uploads/2020/04/WPL.201.2020.MW_.pdf, dostęp: 17.04.2020.

³ Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem covid-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych z dnia 2 marca 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 374), dostęp: 17.04.2020.

⁴ E. Komierzyńska-Orlińska, Art. 7., Komentarz do ustawy – Prawo przedsiębiorców, [w:] Konstytucja biznesu. Komentarz. Wolters Kluwer Polska, 2019.